Trùn quế là gì? Đặc điểm của trùn quế

Đây là bài viết đầu tiên trong chuỗi bài hướng dẫn kỹ thuật nuôi trùn quế. Để có thể tạo ra sản phẩm từ trùn quế năng suất cao và hiệu quả, bà con cần biết được trùn quế là gì và đặc tính của nó như thế nào, từ đó tạo môi trường thuận lợi nhất để chúng sinh sản và phát triển.

Trùn quế là gì?

Trùn quế hay giun quế có tên khoa học là Perionyx excavatus, chi Pheretima, họ Megascocidae. Chúng thuộc nhóm trùn ăn phân, thường sống trong môi trường có nhiều chất hữu cơ đang phân hủy, trong tự nhiên ít tồn tại với phần thể lớn và không có khả năng cải tạo đất trực tiếp như một số loài trùn địa phương sống trong đất.

Đặc điểm sinh học của trùn quế

Nguồn gốc

Trùn quế là một trong những giống trùn đã được thuần hoá, nhập nội và đưa vào nuôi công nghiệp với các quy mô vừa và nhỏ. Đây là loài trùn mắn đẻ, xuất hiện rải rác ở vùng nhiệt đới, dễ bắt bằng tay, vì vậy rất dễ thu hoạch. Chúng được sử dụng rộng rãi trong việc chuyển hóa chất thải ở Philippines, Australia và một số nước khác.

Mô tả

Giun quế có kích thước tương đối nhỏ, dài khoảng 10-15 cm, thân hơi dẹt, bề ngang của con trưởng thành có thể đạt 0,1 – 0,2 cm, có màu từ đỏ đến màu mận chín tuỳ theo tuổi, màu nhạt dần về phía bụng, hai đầu hơi nhọn. Cơ thể giun có hình thon dài, nối với nhau bằng nhiều đốt, trên mỗi đốt có một vành tơ. Giun quế hô hấp qua da, chúng có khả năng hấp thu O₂ và thải CO₂ trong môi trường nước, điều này giúp cho chúng có khả năng sống trong nước nhiều lần, thậm chí trong nhiều tháng.

Hệ thống bài tiết

Hệ thống bài tiết bao gồm một cặp ở mỗi đốt. Các cơ quan này bảo đảm cho việc bài tiết các chất thải dưới dạng Amoniac và Ure. Giun quế nuốt thức ăn bằng môi ở lỗ miệng. Thức ăn sau khi qua hệ thống tiêu hoá với nhiều vi sinh vật sống cộng sinh, chúng thải phân ra ngoài và những vi sinh vật cộng sinh có ích trong hệ thống tiêu hoá này cũng theo phân ra khỏi cơ thể giun nhưng vẫn còn hoạt động ở màng dinh dưỡng trong một thời gian dài.

Điều kiện sống thuận lợi

Giun quế rất nhạy cảm, chúng có phản ứng mạnh với ánh sáng, nhiệt độ và biên độ nhiệt cao, độ mặn và điều kiện khô hạn. Nhiệt độ thích hợp nhất với giun quế từ 20 – 30^oC, độ ẩm thích hợp là 60 – 70%. Giun quế rất thích sống trong môi trường ẩm ướt và có pH ổn định (khoảng 7 – 7,5). Giun có khả năng chịu được phổ pH khá rộng từ 4 – 9, nếu pH quá thấp chúng sẽ bỏ đi.

Nhìn lên hình có thể thấy, ở nhiệt độ 30^oC trùng quế phá triển tốt nhất, tỷ lệ sinh sản đạt 100%, ngược lại ở 15 ^oC thì không có dấu hiệu sinh sản nào cả. Đây là một thí nghiệm thực tế trên trùn quế C. A. Edwards 7 J. Dominguez 7 E. F. Neuhauser (1997) .

Sinh sản

Giun quế sinh sản rất nhanh trong điều kiện khí hậu nhiệt đới. Từ một cặp giun ban đầu trong điều kiện sống thích hợp có thể tạo ra từ 1000 – 1500 cá thể trong một năm.

Là động vật lưỡng tính, giun quế có đai sinh dục và lỗ sinh dục nằm ở phía đầu cơ thể, có thể giao phối chéo cho nhau để hình thành kén ở mỗi con, kén được hình thành ở đai sinh dục, trong mỗi kén mang từ 1 – 20 trứng. Kén sau khi hình thành sẽ di chuyển về phía đầu và rơi ra đất để nở thành giun con.

Thành phần dinh dưỡng của trùn quế

Thành phần hóa học trong cơ thể: nước chiếm khoảng 80 – 85%, chất khô khoảng 15 – 20%. Hàm lượng các chất (tính trên trọng lượng chất khô) như sau:

• Protein: 68 –70%
• Lipid: 7 – 8%,
• Chất đường: 12 –14 %
• Tro 11 – 12%.

Do có hàm lượng Protein cao (tương đương bột cá) nên Trùn Quế được xem là nguồn dinh dưỡng bổ sung quý giá cho các loại gia súc, gia cầm, thủy hải sản… Ngoài ra, Trùn Quế còn được dùng trong y học, công nghệ chế biến thức ăn gia súc.

Phân trùn là loại phân hữu cơ sinh học có hàm lượng dinh dưỡng cao, thích hợp cho nhiều loại cây trồng, không gây ra tình trạng “sốc” phân, yêu cầu trữ dễ dàng, đặc biệt thích hợp cho các loại hoa kiểng, làm giá thể vườn ươm và là nguồn phân thích hợp cho việc sản xuất rau sạch.

Tóm lại

Trên đây là các thông tin về trùn quế mà bà con cần biết để có thể tạo điều kiện tốt nhất cho trùn quế sinh sản và phát triển. Ở bài tiếp theo, bà con sẽ đến với ky thuat nuoi giun que về làm chuồng sao cho trùn quế sinh trưởng tốt nhất.

>> Xem tiếp: Cách làm chuồng trại nuôi trùn quế hiệu quả